Znajomość języka obcego nie jest jednowymiarowa – rozwija się stopniowo, a jej poziomy pomagają określić, na jakim etapie nauki się znajdujesz oraz jakie umiejętności posiadasz. Najczęściej przyjętym standardem oceny kompetencji językowych w Europie jest Europejski System Opisu Kształcenia Językowego, znany jako CEFR (Common European Framework of Reference for Languages). Poniżej przedstawiamy główne poziomy zaawansowania językowego według CEFR, ich charakterystykę oraz przykłady sytuacji, w których mogą być stosowane.
Poziomy według CEFR
A1 (Beginner – poziom podstawowy)
Opis: Użytkownik na poziomie A1 potrafi rozumieć i stosować wyrażenia oraz zwroty dotyczące codziennych, bardzo prostych sytuacji. Osoba na tym poziomie potrafi przedstawić siebie, zadawać proste pytania i odpowiadać na nie, jeśli rozmówca mówi powoli i wyraźnie.
Umiejętności: Podstawowe informacje o sobie, proste pytania o drogę czy czas; rozumienie bardzo prostych instrukcji.
Przykłady sytuacji: Przedstawianie się, robienie zakupów, zamawianie jedzenia w restauracji.
A2 (Elementary – poziom podstawowy)
Opis: Użytkownik na poziomie A2 potrafi rozumieć zdania i wyrażenia z zakresu codziennych sytuacji, takich jak informacje osobiste, rodzinne, zakupy, praca czy otoczenie. Osoba na tym poziomie może prowadzić proste rozmowy, choć w ograniczonym zakresie.
Umiejętności: Proste dialogi, umiejętność zadawania i odpowiadania na pytania dotyczące rutynowych spraw; podstawowe umiejętności czytania prostych tekstów.
Przykłady sytuacji: Opowiadanie o swoim dniu, umawianie spotkań, robienie rezerwacji.
B1 (Intermediate – poziom średniozaawansowany)
Opis: Poziom B1 to etap, na którym użytkownik języka potrafi radzić sobie w większości sytuacji, które mogą wystąpić podczas podróży. Osoba ta jest w stanie uczestniczyć w rozmowach na tematy związane z pracą, szkołą i zainteresowaniami, choć może popełniać pewne błędy.
Umiejętności: Uczestniczenie w rozmowach na znane tematy, sporządzanie opisów prostych wydarzeń oraz doświadczeń; umiejętność czytania i pisania krótkich tekstów.
Przykłady sytuacji: Rozmowy o hobby, opisywanie wydarzeń życiowych, udział w dyskusjach na tematy znane z życia codziennego.
B2 (Upper-Intermediate – poziom wyższy średniozaawansowany)
Opis: Użytkownik na poziomie B2 potrafi skutecznie komunikować się w szerokim spektrum sytuacji. Jego język jest bardziej precyzyjny, a wypowiedzi – bardziej rozbudowane. Osoba ta jest w stanie zrozumieć główne idee złożonych tekstów zarówno na tematy konkretne, jak i abstrakcyjne.
Umiejętności: Prowadzenie płynnych i spontanicznych rozmów, argumentowanie swoich racji, przygotowywanie szczegółowych opisów i analiz.
Przykłady sytuacji: Uczestnictwo w debatach, prowadzenie negocjacji biznesowych, czytanie literatury fachowej.
C1 (Advanced – poziom zaawansowany)
Opis: Poziom C1 to wysoki stopień biegłości językowej. Użytkownik potrafi funkcjonować w języku obcym niemal na równi z rodzimymi użytkownikami. Jego wypowiedzi są spójne, logiczne, a język używany jest z odpowiednią precyzją.
Umiejętności: Swobodna komunikacja, zarówno w mowie, jak i piśmie; umiejętność czytania i analizy tekstów o skomplikowanej treści; precyzyjne formułowanie myśli.
Przykłady sytuacji: Prowadzenie prelekcji, pisanie esejów, udział w zaawansowanych projektach zawodowych.
C2 (Proficiency – poziom biegłości)
Opis: Najwyższy poziom zaawansowania, na którym użytkownik posługuje się językiem w sposób płynny, spontaniczny i precyzyjny, nawet w najtrudniejszych sytuacjach. Osoba na poziomie C2 potrafi z łatwością czytać, pisać i uczestniczyć w dyskusjach na tematy specjalistyczne.
Umiejętności: Bardzo wysoka biegłość językowa, zdolność do rozumienia niemal wszystkiego, co przeczyta lub usłyszy; umiejętność tworzenia tekstów o skomplikowanej strukturze i zróżnicowanym stylu.
Przykłady sytuacji: Praca naukowa, tworzenie literackich tekstów, udział w debatach międzynarodowych.
Inne systemy oceniania
Choć CEFR jest najczęściej używanym standardem, warto wspomnieć o innych systemach:
ILR (Interagency Language Roundtable): Stosowany głównie w USA, opisuje poziom znajomości języka od 0 (brak umiejętności) do 5 (pełna biegłość).
Testy językowe: Egzaminy takie jak TOEFL, IELTS, DELE, czy JLPT oceniają umiejętności językowe według własnych skal, które często korelują z poziomami CEFR.
Podsumowanie
Poznanie poszczególnych poziomów znajomości języka pomaga zarówno uczącym się, jak i nauczycielom w ustaleniu celów edukacyjnych, planowaniu metod nauczania oraz ocenie postępów. Zrozumienie, co oznaczają poziomy od A1 do C2, umożliwia świadome podejście do nauki języka, a także realistyczne planowanie rozwoju kompetencji językowych, niezależnie od tego, czy uczysz się dla podróży, pracy czy osobistego rozwoju.
